خبرگزاری مهر؛ گروه مجله – جواد شیخ‌الاسلامی: شغلش کشاورزی است و عشقش، جنگل و حیوانات و محیط زیست لرستان. از شعارهایی که این روزها در فضای مجازی باب شده و هرکسی برای خودش ژست فعال محیط زیستی می‌گیرد چندان سر درنمی‌آورد، ولی بیشتر از خیلی‌ها برای جنگل و کوه و دشت و آب و حیوانات مرام گذاشته و تلاش کرده است. «حبیب‌الله حاجی‌زاده» متولد ۱۳۵۰ و ساکن روستای «سراب بردین» در استان لرستان است.
پیرمرد دوست‌داشتنی و باصفایی که نه تنها کاملاً خودجوش، از جنگل مراقبت کرده و از آتش‌سوزی جلوگیری می‌کند، بلکه چند نفر از اهالی را استخدام کرده و به آنها حقوق می‌دهد تا در حفظ و حراست از جنگل و اطفا آتش‌سوزی‌های جنگل او را یاری کنند؛ بدون اینکه هیچ وظیفه‌ای بر دوش داشته باشد یا مسئولیتی در سازمان حفاظت از محیط زیست به او محول کرده باشند. او یار صدیق جنگل و طبیعت ایران است.
اجازه نابودی جنگل را نمی‌دهیم؛ نه به آتش، نه به تبر!
پشت تلفن به سختی صدایش را می‌شنوم. آنتن خیلی خوب نیست، اما تمام توجهم را جلب می‌کنم تا کلمات حبیب‌الله را به جان بشنوم: «امسال خدا را شکر در لرستان بارندگی خیلی خوب بوده. به همین خاطر مراتع و جنگل‌ها سرسبز شده‌اند و سطح زمین مستعد آتش‌سوزی است. به خاطر اینکه از آتش جلوگیری کنیم، به پیشنهاد محیط‌بان خوب منطقه‌مان آقای پرویز سلیمانی، تصمیم گرفتیم که جنگل را آتش‌بُر بزنیم. آتش‌بُر یعنی شخم زدن زمین، برای جلوگیری از پیشروی آتش. من امسال حدود ۸۰۰ هکتار آتش‌بر زدم و حدود ۵۰۰ هکتار دیگر هم وجود دارد که باید انجام بدهم». هوای منطقه‌ای که حبیب‌الله در آن زندگی می‌کند حسابی گرم شده و احتمال آتش‌سوزی زیاد است.
حاجی‌زاده نه تنها زندگی خودش را وقف مراقبت از جنگل کرده، بلکه چند نفر از اهالی را نیز استخدام کرده و به آنها برای نگهبانی از جنگل حقوق می‌دهد. خودش چندان درباره این قسمت از کارش صحبت نمی‌کند و می‌گوید: «نگهبانی از جنگل کار یک نفر نیست. همه باید کمک کنند. در منطقه ما هم بعضی از اهالی روستا در این کار با من همکاری می‌کنند. اگر هم آتشی در جنگل شکل بگیرد، همه با هم آن را خاموش می‌کنیم. خدا را شکر امسال آتش‌سوزی کم بوده و آسیب زیادی به جنگل نزده است. تا امروز دو بار آتش‌سوزی شده که سریعاً رفته‌ایم و آن را خاموش کرده‌ایم. سعی می‌کنیم با پاسبانی و مراقبت، به موقع از بروز آتش مطلع شویم و خیلی زود خاموش کردنش را شروع کنیم تا گسترش پیدا نکند. بعد از آتش‌بُرهایی که امسال زدیم هم احتمال گسترش آتش کمتر می‌شود. در هر هکتار ۱۵ خط آتش‌بر می‌زنیم که به خوبی آتش را مهار کند. ما نه می‌گذاریم آتش به جان جنگل بیفتد، نه می‌گذاریم کسی درخت‌های جنگل را قطع کند».
حبیب خدا و حبیب جنگل!
حبیب‌الله می‌گوید من حبیب خدا هستم و حبیب جنگل: «من عاشق جنگل و حبیب جنگل هستم. بدون جنگل ما هزاران مشکل پیدا می‌کنیم. به خاطر سلامتی جنگل، هر کاری بتوانم انجام می‌دهم. جنگل به من من انرژی می‌دهد. من با جنگل سر پا هستم؛ من که هیچ، تمام دنیا با جنگل‌ها سر پا هستند. هزاران جاندار در جنگل وجود دارد که در آتش‌سوزی تلف می‌شوند. به خاطر سلامتی این جانداران و خود جنگل این کار را انجام دادم و ادامه می‌دهم».
وقتی می‌پرسم خانواده هم در این کارها همراهی‌اش می‌کنند؟ جواب می‌دهد: «بله. من سه فرزند دارم؛ مهران، مهرداد، آناهیتا. پسر بزرگم مهران است و لیسانس می‌خواند. پسر دومی کلاس دوازدهم و آناهیتا هم کلاس پنجم است. در تمام کارهای مربوط به آتش‌بُر زدن، مهران پسر بزرگم همراهم بود و به من کمک کرد. اگر کمک او نبود، نمی‌توانستم در طول دو هفته ۸۰۰ هکتار را آتش‌بر بزنم. هوای اینجا گرم شده و زمین‌ها مستعد آتش‌سوزی است. هر روزی که آتش‌برهای بیشتری بزنیم و مهارهای بیشتری برای آتش درست کنیم، بیشتر از جنگل مراقبت کردیم. در مسیر این مراقبت، هم او همراه من بوده، هم خانواده‌ام».
عقل و شرافت داشته باشید؛ جنگل‌ها را نسوزانید و آشغال نریزید!
آقا حبیب‌الله سال‌هاست که مراقب جنگل است، اما به تازگی یک محیط‌بان جوان و باانگیزه به نام «پرویز سلیمانی» باعث شده که توانایی‌ها و انگیزه‌های او هم بیشتر شود: «آقا پرویز مأمور بخش ما است. از آن محیط‌بان‌هایی که حسابی فعال است و با مردم برخورد خیلی خوب و محترمانه‌ای دارد. ما همه دوستش داریم و به همین خاطر با او همکاری می‌کنیم. اگر او نبود فعالیت‌های من هم بیشتر نمی‌شد».
حرف‌های آخرش از جنس عشق و درد هستند: «امیدوارم مردم متوجه باشند که این جنگل‌ها برای آنها ارزشمند است. باید وقتی به جنگل می‌آیند مراقب باشند و آتش‌سوزی راه نیندازند. هرکسی باید عقل و شرافت داشته باشد و جنگل را درگیر آتش نکند. بعضی وقت‌ها می‌بینم افرادی که از شهرها به جنگل می‌آیند و تا نیمه شب در جنگل آتش درست می‌کنند و دور آتش سر و صدا می‌کنند و… بعد هم معمولاً آتش را به حال خودش رها می‌کنند و مسبب آتش‌سوزی می‌شوند. این افراد بدون مسئولیت‌پذیری کاری می‌کنند که سرمایه مردم محلی نابود شود و جنگل از بین برود. از همه مردم می‌خواهم که در طبیعت و در جنگل‌ها آتش درست نکنند و سیگار و شیشه و آشغال نریزند. همه اینها می‌تواند عامل یک آتش‌سوزی بزرگ و گسترده باشد».
۸۰۰ هکتار آتش‌بُر، بدون یک ریال پول!
پرویز سلیمانی محیط‌بان نمونه کشوری و کسی که خودش سال‌ها است در اطفا آتش‌سوزی‌های جنگلی موفقیتی چشم‌گیر دارد، درباره حبیب‌الله حاجی‌زاده می‌گوید: «حاج حبیب ساکن روستای سراب بردین جزو حوزه رباط دولت‌شاه و بخش بیران‌شهرِ شهرستان خرم‌آباد است. یک اکیپ خانوادگی دارد که وقتی آتش‌سوزی اتفاق می‌افتد، همراه آنها اقدام به اطفا حریق می‌کند. چند نفر از همان آبادی را استخدام کرده و به آنها حقوق می‌دهد تا دیده‌بان باشند و از جنگل حراست کنند. یعنی زمانی که خودش استراحت می‌کند، آن افراد با موتور گشت‌زنی می‌کنند؛ وقتی آتش‌سوزی می‌شود به او اطلاع می‌دهند و فصل آتش‌سوزی که می‌شود با همدیگر آتش را خاموش می‌کنند».
سلیمانی استفاده از ظرفیت‌های مردمی برای حراست از محیط زیست را یک اصل مهم می‌داند و ادامه می‌دهد: «تقریبا دو ماه است که در این منطقه هستم و با آقا حبیب آشنا شده‌ام. قبلاً از ظرفیت‌های او استفاده نمی‌کردند. به عنوان مسئول بخش به آنجا رفتم و با او صحبت کردم. امسال آتش‌سوزی‌ها در کشور خیلی زیاد شده و گرچه بارندگی در استان لرستان به حدی بوده که پوشش گیاهی خوبی داریم، اما احتمال آتش‌سوزی در این جنگل‌ها زیاد است. به همین خاطر به او پیشنهاد دادم که برای ما آتش‌بُر بزند. آتش‌بُر، یعنی مسیری که جلوی آتش را می‌گیرد. به وسیله تراکتور روی زمین شخم می‌زنند تا اگر آتش‌سوزی شد، این محل شخم‌زده شده جلوی پیشروی آتش را بگیرد و آن را متوقف کند. آقای حاجی‌زاده تا الآن بدون اینکه یک ریال از ما پول بگیرد حدود ۸۰۵ هکتار از اراضی ملی منطقه را آتش‌بُر زده. حدود ۶۰۰ هکتار دیگر از اراضی ملی هم مانده که ایشان در روزهای آینده آتش‌بُر خواهند زد. روزی ۸ ساعت کار می‌کند، بدون حقوق و تشکر. امیدوارم روزی بتوانیم از زحمات حاج حبیب‌الله قدردانی کنیم. اینها هستند که حافظ اصلی طبیعت ایران هستند».
آخر حرف، ناگهان یادش می‌افتد: «راستی یکی دیگر از کارهای ایشان این است که در روزهای گرم، به پرندگان و حیوانات منطقه آب می‌دهند. به وسیله بطری‌ها آب را به کوهی نزدیک خانه‌اش انتقال می‌دهد، و در وسایل ابتدایی مثل کاسه‌های گلی، برای پرندگان و حیوانات آب نگه‌داری می‌کند. ایشان به معنای واقعی همیار طبیعت است. کسی که دلسوز درخت‌ها و پرندگان و حیوانات و طبیعت است. انشاالله همه ما این فداکاری را از او یاد بگیریم».
نظر شما